پرخاشگری در کودکان/ روش های درمان پرخاشگری در کودکان / ریشه های اصلی پرخاشگری / +10عوامل پرخاشگری
در این مطلب به موضوع پرخاشگری در کودکان خواهیم پرداخت و در باب پیشگیری و درمان مطالبی را عرض خواهیم کرد.
تعریف پرخاشگری در کودکان
یک کنش غیرطبیعی به اتفاقاتی که پیرامون فرد رخ می دهد.
مثلا به فرزند میگویید مراقب برادرت باش و تا از محیط خارج می شوید یک لگد به برادرش می زند.این کنش در جواب(مراقب برادرت باش)یک کنش غیرطبیعی و بی ربط بوده است. اگر بین اتفاقاتی که می افتد و واکنشی که فرد بروز می دهد تناسب وجود نداشته باشد و همراه با برخی ویژگی ها باشد به اصطلاح پرخاشگری نامیده می شود.
فرزند پرخاشگر را چگونه درمان کنیم؟
علل های پرخاشگری در کودکان
پرخاشگری در فرزندان چیست؟
واکنش غیر طبیعی یعنی چه؟
۱-داد زدن
۲-کتک زدن
۳-پرتاب کردن
۴-شکستن
۵-خودزنی
واکنش طبیعی چیست؟
نشان دادن واکنش یک امر طبیعی است در صورتی که خارج از حد نباشد. همانطور که جواب های، هوی است.
اگر واکنش تناسب و تعادل نداشته باشد از حالت عادی و طبیعی خود خارج می شود و پرخاشگری نامیده می شود .
آیا واکنش غریزی است و یا اکتسابی و آموختنی؟
یکسری رفتار ها مانند حرف زدن و نوشتن اکتسابی است.
یکسری رفتار ها غریزی بوده و نیازی به آموختن ندارند.
مانند خوردن و دعوا کردن و دفاع از خود.
علت پرخاشگری در کودکان
انواع پرخاشگری در کودکان
پرخاشگری دو نوع است :
پرخاشگری کلامی
پرخاشگری فیزیکی
پرخاشگری در دختران بیشتر است و یا پسران؟
در پسران پرخاشگری فیزیکی بیشتر است و در دختران پرخاشگری کلامی بیشتر مشاهده می شود.
شاید نتوان به طور قطعی گفت در کدام گروه (مردان و یا زنان)پرخاشگری بیشتر است.
اما نوع پرخاشگری را میتوان به هر گروه نسبت داد.
علت های پرخاشگری
1-)عوامل وراثتی:
الف.مانند ضعف بنیه
ب.معلولیت
ج.بیش فعالی(از جنس وراثتی)
ریشه های اصلی پرخاشگری در کودکان
-)عوامل تغذیه ای:
کسی که موقتا پرخاشگری می کند به عوامل تغذیه ای وی برمی گردد.
الف.کودکانی که کم غذا میخورند.
ب.نوع غذای فرزند
ج.زمان تغذیه
۳-)عوامل رسانه ای:
الف.تلویزیون
ب.بازی های کامپیوتری
ج.استفاده از تلفن همراه و …
نکات عوامل رسانه ای
۱.نوع استفاده (ناصحیح)
۲.زمان زیاد استفاده
اگر بچه از شبکه ی مناسب و آموزشی هم استفاده کند اما زمان زیادی بگذارد باعث پرخاشگری وی می شود.
پرخاشگری در کودکان
۴-)نوع برخورد والدین:
الف.امر و نهی
ب.سختگیری
ج.سرزنش
د.توبیخ
ه.تنبیه و…
وقتی شما امر و نهی تان زیاد می شود منجر به پرخاشگری کودکان می شود.
حتی اگر این رفتار را با همسرتان هم انجام دهید وی هم پرخاشگری نشان خواهد داد.
پرخاشگری در کودکان
۵-)روش برخوردی والدین با یکدیگر:
(بگو مگو ها و دعواهای والدین بر روحیه فرزند اثر میگذارد.)
۱.آشکارا
۲.اختلافات پنهان
هر چند اختلافات پنهان آسیب کمتری نسبت به اختلافات آشکار دارد ولی اثری که اختلافات پنهان بر روی روحیه شما می گذارد و شما بر روی فرزند خود خواهید گذاشت بلاشک ضرر دارد. ولذا نیاز است در حوزه ی خانواده دائم احیا شود و در معرض آموزش خانواده باشند.
عوامل پرخاشگری در کودکان
اقشاری که بیشتر دچار اختلاف خانوادگی می شوند
۱.تحصیل کرده
۲.پولدار
در شش ماهه اول سال در منطقه شمالی شهر تهران به ازای هر ۲.۲ ازدواج یک طلاق صورت گرفته است یعنی حدود ۵۰ درصد ازدواج ها به طلاق ختم شده است.
درصورتی که در تمام کشور ۲۳.۷ درصد به طلاق انجامیده است.
یعنی دو برابر میانگین کشور در قشر پولدار جامعه طلاق جریان دارد.
لزوما اگر طلاق نباشد طلاق پنهان و عاطفی وجود دارد.
عوامل پرخاشگری در کودکان
این موضوع را بیان کردیم تا بگوییم والدینی که در محیط خانه باهم اختلاف پیدا میکنند علاوه بر اینکه به خودشان آسیب می رسانند به بچه هایشان هم آسیب می رسانند.
این موضوع باید مدیریت و کنترل و از همه مهمتر به سمت اصلاح رود.
برای کسب اطلاعات بیشتر در این خصوص پیشنهاد میشه، نرم افزار چه کنم های والدین را خریداری بفرمایید.
مدارا در اسلام
در روایات داریم مدارا کردن یک اصل واجب در زندگی است.
البته مدارایی که تبدیل به باور شده باشد. اگر اطمینان کردید یک مسئله غیر قابل تغییر است پس مدارا کنید.مدارا یعنی پذیرفتن.
نکات اموزنده
الف-)هر وقت دیدید مشکلاتتان زیاد شد در صدد حل آن برآیید.
فکر نکنید موضوع به خودی خود حل می شود. نهایت شکل آن تغییر میکند و به مشکل دیگری تبدیل می شود.
پرخاشگری در کودکان
مثلا اگر مشکل کلامی وجود دارد و آن را حل نمی کنیم این مشکل شاید کنار برود ولی جایگزینش مشکل رفتاری می شود. (این مشکل رفتاری ارتقا یافته ی مشکل کلامی است.)
ب-)باید باور داشته باشیم که مشکل زندگی قابل حل است:
معضل ترین مشکلات هم قابل حل است. همین که اسم اتفاق مشکل است پس قابل حل است. مشکل ذاتی نیست و ایجاد می شود و لذا مشکلی که ایجاد شده پس قابل حل خواهد بود. هرگز نا امید نباشید قطعا تمام مشکلات زندگی قابل حل است. حتی اگر مشکل حل نشود راهکار دارد ؛ مثلا فردی مشکل روانی دارد و درمان او هم میسر نیست ، این مشکل شاید درمان کامل نداشته باشد ولی قابل کنترل است.
پرخاشگری در کودکان
۶-) همسالان و خواهر یا برادر:
فرزند پرخاشگری را از اطرافیان و همسالانش که به آنها ارتباط دارد را یاد می گیرد. اگر دوست وی پرخاشگر است اجازه ی ارتباط با او را ندهیم. اگر خواهر و برادرش پرخاشگر است باید مدیریت شود تا اصلاح شوند.
۷-)عوامل محیطی اثر دارد:
مانند محله زندگی :
محله ای که در آن شلوغی و داد و بیداد و زد و خورد زیاد اتفاق می افتد. گاهی تربیت بر اساس محله زندگی صورت می گیرد.
پرخاشگری در کودکان
همانگونه که در آیات قرآن هم توصیه به هجرت میشود از منطقه ای به منطقه ی دیگر دلیلش همین است. گاهی هجرت از یک خانه به خانه ی دیگر است.
پرخاشگری در کودکان
گاهی هم فرد از یک شهر آسیب می بیند و باید شهر سکونتش را تغییر دهد.
۸-)شیوه ی تربیتی:
والدین بر این معتقدند تا سر بچه داد نزنند تربیت نمی شود. این تبدیل به روش تربیتی شان شده است.
ما نباید به نسل های قبل نگاه کنیم و روش تربیتی آنها که «کتک زدن» بود را برگزینیم چرا که همان ها با این روش تربیت دچار مشکل شده اند.
انواع مشکلات:
مشکلات دو دسته هستند:
مشکلات پنهان
مشکلات آشکار
برخی نسل ها مشکلات پنهانشان زیاد است.
یک کتابی از دکتر سالاری فر تحت عنوان «خشونت خانگی علیه زنان» را مطالعه کنید در بعضی قسمت های کتاب آمار هایی از چند نفر محققین گذاشته شده که بر اساس این آمار گاهی خشونت خانگی منجر به طلاق نمی شود بلکه بالعکس در بعضی مناطق که خشونت خانگی بیشتر است آمار طلاق پایین تر است.
پرخاشگری در کودکان
این نشان دهنده ی مشکلات پنهان است که شاید طلاق نگیرند ولی مشکلات درون خانوادگی بسیار دارند.
نسل های قدیم یاد داده اند که تو باید نمای بیرونی ات خوب باشد یا به اصطلاح آبرو داری کنی یعنی ظاهرت را حفظ کن هر چه در خانه میگذرد اهمیت ندارد.
پس فکر نکنیم شیوه تربیتی قدیم درست بوده است چرا که برای نسل امروز بسیار بدتر از گذشته جواب می دهد و بچه پرخاشگر می شود نافرمان می شود و حتی به تدریج به دست بلند کردن روی پدر و مادر روی می آورد و لذا گول قدیمی ها را نخوریم.
ما باید به حرف هایشان گوش دهیم و آن را تحلیل کنیم.
۹-)توقع و انتظار زیاد از فرزندان :
شما وقتی از کسی انتظاراتتان بالا می رود نا خود آگاه روی اعصابش راه می روید.
اگر برای بچه شرط بگذارید (مثلا تا اتاقت را مرتب نکردی نمی توانی تلوزیون ببینی)
بچه هم شروع به مقابله و پرخاش میکند.
عوامل پرخاشگری در کودکان
توقع و انتظارات باید در این چارچوب قرار گیرد:
۱-در حد توان باشد
۲-با توجه به جنسیت
۳-توجه به سن و سال هم داشته باشیم.
۱۰-)طبیعت و مزاج شخص:
طبیعت و مزاج آدم ها به پرخاشگری یا عدم پرخاشگری وی کمک می کند. در اینجا هم باید با یک تدبیر خوب وارد عمل شویم و برای طبع فرزند با متخصص وی صحبت شود راهکارهایی گرفته شود و برنامه غذایی مناسبی برای بچه طراحی شود تا به یک نتیجه مطلوبی برسد.
پرخاشگری به چه هدفی اتفاق می افتد؟
۱-آرامش
گاهی اوقات فرد برای آرامش خودش داد میزند.
عوامل پرخاشگری در کودکان
۲-تسلط
شخص می خواهد با پرخاشگری به طرف مقابلش مسلط شود.
راهکار حل پرخاشگری
۱- سعی کنید علل را برطرف کنید (کنترل رسانه،تغذیه بچه،ساعت خواب بچه،حل اختلاف والدین و…)
۲- برنامه دار بودن بچه ها
بچه ای که برنامه ندارد یکی از آسیب های عمده وی عدم تعادل روح و روان وی است. آدم های بی برنامه تعادل روحی روانی ندارد.
۳- الگوی مناسبی باشید در مواجهه با مشکلات
واکنش صحیحی به مشکلات نشان دهیم.
مثلا اگر فرزند لباسش را کثیف کرد کاملا طبیعی برخورد کنیم و از هیجانات بپرهیزیم.
مهم ترین مربی های تربیت مادران هستند و هیچکس به اندازه مادر نمی تواند رفتار های مثبت و یا منفی را در بچه نهادینه کند.
عوامل پرخاشگری در کودکان
فرزند پرخاشگر را چگونه درمان کنیم؟
حتی در اتفاقات مثبت هم هیجانات را کنترل کنیم و در تمامی مواقع چه مثبت چه منفی طبیعی برخورد کنیم.
واکنش در هر زمان و با هرکسی باید مناسب باشد چرا که بچه واکنش شما را با همسرتان برادر یا خواهرش و هر کسی که با او تعامل می کنید را رصد می کند.
یکی از مهارت ها ، مهارت کنترل هیجانات است. یکی از کتاب ها در این باب کتاب ( مهارت های زندگی بر اساس سیره ی رضوی) از آستان قدس رضوی که می توانید از آن استفاده کنید که چطور کنترل خشم داشته باشیم و قدرت حل مسئله را یاد بگیریم.
۴- برنامه ریزی برای امور زیستی فرزندان
ساعت خواب
ساعت تغذیه
برنامه ی تغذیه و…
عوامل پرخاشگری در کودکان
برای سلامت جسم فرزندان برنامه ریزی داشته باشیم تا بنیه قوی داشته باشند. در روایات که نگاه کنیم برای بچه ها محدودیتی قائل نمی شوند تا بنیه شان تقویت شود. پدر و مادر ها حساسیت شان بالا رفته و بابت نگرانی خودشان بیش از حد مراقب فرزند هستند.
باور کنید بچه ها قوی تر از چیزی هستند که فکر می کنید.
امور زیستی فرزندان را حتما به نحو مطلوب داشته باشیم ولی در راستای تقویت بنیه و رفتار باشد.
از یکجایی بچه باید با سختی عجین شود.در غیر این صورت بچه آسیب می بیند.
۵- اهل گفتگو با فرزندان باشیم
عوامل پرخاشگری در کودکان
بنشینیم و حرف بچه را گوش دهیم حتی اگر پرت و پلا بگوید.
نه تنها بچه بلکه شریک زندگی تان هم اگر نیاز دارد حرف بزند بگذارید حرفش را بزند و برون ریزی داشته باشد.
زمان هایی را برای بچه اختصاص دهیم تا درباره ی مشکلاتشان صحبت کنند و ببینیم که پرخاشگری شان هم کمتر خواهد شد.
۶- دوری از صحنه های خشن دعوا در رسانه ها
نگذاریم بچه ها شاهد صحنه های خشن باشند.
۷- اسباب بازی های خشن
مثل تفنگ و شمشیر و …
والدین به نیت شجاعت بچه این وسیله ها را می گیرند اما این اسباب بازی ها باعث خشونت می شوند.
اگر میخواهی فرزندت شجاع شود به او مسئولیت بده و یا جای خوابش را از خودتان جدا کنید می توانی بین همسالانش بیشتر قرارش دهی
عوامل پرخاشگری در کودکان
آموزش های رزمی و نظامی هم در سن خودش باید به فرزند یاد داد.
برخی از اسباب بازی ها تفکر استراتژیک در وی ایجاد می کند. این بازی ها تمرکز بچه و قدرت محاسباتی وی را افزایش می دهد.
۸-) در هنگام پرخاشگری او ما رفتار صحیحی را انجام دهیم
اینجا دیگر جواب های، هوی نیست.
عوامل پرخاشگری در کودکان
ما وقتی می بینیم بچه رفتار پرخاشگرانه ای نشان می دهد باید با رفتار مناسبی از جانب خودمان آن را کنترل کنیم.
مثلا بچه عصبی شد و چیزی را پرت کرد ، شما فقط نظاره گر باشید و چیزی نگویید.با اینکار شما رفتار وی را مدیریت کردید.
ولی در صورت ناصحیح اگر شما هم واکنش نا مناسبی مثل داد زدن بروز دادید او هم به خود اجازه می دهد تا واکنش جدیدی نشان دهد.
اگر توهین کند و از شما لبخند ببیند دیگر نمیتواند بگوید این به اون در و عکس العمل دیگری نشان دهد.
این رفتار های مناسب کمک میکند تا بچه هم الگوی مناسبی داشته باشند و هم بداند به واسطه ی پرخاشگری نمی تواند به خواسته هایش برسد.
بچه باید ما را افراد منطقی و با رفتار صحیح در مقابلش ببیند.
نکته
معمولا وقتی فردی رفتاری منفی انجام می دهد و در برابرش واکنش منفی دریافت می کند عذاب وجدان نمی گیرد.
چرا که به خودش حق می دهد واکنش منفی جدیدی در مقابل نشان دهد.
اما اگر بالعکس واکنش منفی دریافت نکرد و هدفش که عصبانی کردن طرف مقابل و تحت سلطه قرار دادن وی بود به سرانجام نرسید به سمت تغییرات رفتار خویش خواهد رفت.
از اینکه تا اینجا ما را همراهی کرده اید سپاسگذاریم. برای کسب اطلاعات بیشتر و تخصصی تر در خصوص این موضوع پیشنهاد میشه نرم افزار چه کنم های والدین یا دوره مجازی تعامل با فرزند نوجوان رو تهیه بفرمایید.
دیدگاهتان را بنویسید